Biləvlilər SSRİ dövründə
О zaman Naxçıvan MSSR-də MİK və onun üzvləri böyük səlahiyyətlərə malik idi.
SSRİ dövründə biləvlilərdən
- Həbi Əsgəralı oğlu Cəfərov,
- Əli İbrahimxəlil oğlu Hüseynov,
- Mir Möhsün Mir Məşkur oğlıı Həsənov,
- Məşədi Fətullah Cəfərqulu oğlu Alməmmədov
kənd soveti sədri,
|
1. |
Şəmi Kəlbə Hüseyn oğlu Həsənov, |
|
2. |
Ağakişi Maşasadıq oğlu Vəliyev, |
|
3. |
Həbi Əsgəralı oğlu Cəfərov, |
|
4. |
Şəkər Məhəmməd oğlu Muxtarov, |
|
5. |
Məmməd Heydər oğlu Mehbalıyev, |
|
6. |
Həsən Abdulla oğlu Vəliyev, |
|
7. |
Səfər Tarverdi oğlu Səfərov, |
|
8. |
Kərbəlayı Qasım Məsum oğlu Səfərov, |
|
9. |
İbrahim Əbil oğlu Fətəliyev |
|
kolxo |
sədri, |
|
1. |
Aslan Hacı oğlu Fətəliyev, |
|
2. |
Qurban Qasım oğlu Novruzov, |
|
3. |
Elxan Səfər oğlu Səfərov, |
|
4. |
Rəşid Qulu oğlu Quliyev |
sovxoz direktoru işləmişlər.
1920-ci illərin əvvəllərində Biləvin ilk kənd soveti sədri təyin edilmiş (seçilmiş) Həbi Əsgəralı oğlu Cəfərov həm də Naxçıvan MSSR MİK-nin (mərkəzi icrayyə komitəsinin) üzvü seçilmişdir. О zaman Naxçıvan MSSR-də MİK və onun üzvləri böyük səlahiyyətlərə malik idi. Bundan istifadə edərək, hələ 1920-ci illərdə Həbi Cəfərov Biləvə avtomobil yolu çəkilməsinə nail olmuşdur. Bu yol Kərimqulu Dizədən və Cərəcir düzənliyindən keçməklə Biləvə qədər uzanırdı.
1937-1938-ci illərdə kəndin imkanlı, niifuzlu, sayılıb seçilən və təsərrüfatcıl adamları:
- Əli kişi ailəsi ilə birlikdə,
- Əhməd Əli oğlu ailəsi ilə birlikdə,
- Paşa ağa Fərəc ağa oğlu,
- Maşa Musa Şıxəliyev,
- Kəlbə Məmmədhəsən,
- Məhəmmədəli Ələsgərov,
- Şəmi Həsənov,
- Ağakişi Vəliyev,
- Yunis Abbasov,
- Tarverdi Səfərov,
- Mahmud Kalba Rza oğlu,
- Qurban Əmirov,
- Qulu Kazım oğlu Əliyev
heç bir əsaslı səbəb olmadan, məhkəmə qurulmadan repressiya olunaraq tutulub güllələnmişlər və yaxud ucqar şimala, Sibirə, Qazaxıstana sürgün olunmuşlar. Kəlbə Məhəmmədəli kənddən çıxıb getməklə canını qurtarmışdı. Mir Məşkur ağa, Məmməd Kərim və Maşa Nabatalı 1937-ci ilə qədər artıq vəfat etmişdilər, yoxsa onlar da repressiya olunacaqdılar.
1941-1945-ci illərdə faşist Almaniyası ilə SSRİ arasında olan dəhşətli müharibədə iştirak edən 76 biləvüdən
- Hüseyn Məmməd oğlu İbrahimov,
- Şəkər Məhəmməd oğlu Muxtarov,
- Baba Babaxan oğlu Zalov,
- Abdulla Məşə Sadıq oğlu Vəliyev
igidliyə görə, rəşadətə görə və s. SSRİ-nin yüksək orden və medalları ilə təltif olunmuşiar. Həmin dövrdə
- İbadov Əsəd Səyyad oğlu,
- Zeynalov Hacı İbrahim Qulam oğlu,
- Əiiyev Həsən Məhərrərrı oğlu,
- Əzimov Kazım Maşa Musa oğlu,
- Alməmmədov Məşədi Fətullah Cəfərqulu oğlu,
- Fətəliyev Qasım Məsmud oğiu,
- Əmirov Əli Qurban oğlu,
- İsmayılov İsmayıl Məşədi Alcəfər oğlu,
- Cəbiyeva Məsmə Kalba Nağı qızı,
- Ağayarova Züleyxa Həbib qızı,
- Əliyeva Güllü,
- Əsədova Sona,
- Əsgərova Durna,
- Mirzəyeva Səadət Duməmməd qızı,
- Məmmədova Gülşən Kəlbə Şahmərdan qızı,
- Zülfüqar Hümbət oğlu Qürbətov,
- Sərvər Qulu oğlu Məmmədov
arxa cəbhədə fədakar əməkləri ilə
- Əmir Heydər oğlu Heydərov,
- Qulam Zeynal oğlu Zeynalov,
- Bəyalı Məmmədkərim oğiu Quliyev,
- Məmiş Hətəmxan oğlu Zalov,
- Məmmədrza Kalba Rza oğlu Rzayev
isə döyüşən orduya ciddi yardımları ilə seçilmişlər.
Biləvlilər əsrlər boyu, əsasən, əkinçi, heyvandar və bağban olmuşlar. Onlardan bacarığı, təcrübəsi və səriştəsi ilə seçilənlər olduqca çox olmuşlar. Yalnız XX əsrin ortalarından kolxoz dövrünün sonlarınadək olan müddətdə
- Əmir Heydər oğlu Heydərov,
- Qulam Zeynal oğlu Zeynalov,
- Bəyalı Məmmədkərim oğlu Quliyev,
- Piri Əmiraslan oğlu Aslanov,
- İsa Maşamusa oğlu Şıxəliyev,
- Hacı Məmmədkərim oğlu Quliyev,
- Məzəddin Qulam oğlu Zeynalov,
- Qasım Məsmud oğlu Fətəliyev,
- Əhməd Kəlbəli oğlu Məmmədov,
- Hüseyn Bayram oğlu Hüseynov,
- H.Kazım Xudakərim oğlu Quliyev,
tanınmış peşəkar qoyunçular, kəllədarlar kimi ad qazanmışlar.
- Həsən Musa oğlu İbrahimov,
- Muxtar Məşətəhməz oğlu Muxtarov,
- Yadullah Hacı oğlu Hacıyev,
- Məhərrəm Rza oğlu Hüseynov,
- Nəriman Yusif oğiu Nəsirov,
- Fərman Əbil oğlu Fətəiiyev,
- Hüseyn Nəcəf oğiu Nəsirov,
- Bəhmən Rza oğlu Nəsirov
təcrübəli peşəkar maldarlar olaraq kənd camaatına xidmət etmişlər.
- Səkinə Süleyman qızı Şıxəliyeva,
- Tükəzban Əmiraslan qızı Quliyeva,
- Gülgəz Tarverdi qızı Əliyeva,
- Əsli Bəyalı qızı Zeynalova,
- Gülşən Kalba Şahmərdan qızı Məmmədova,
- Güldənə Məmmədrza qızı Murtuzova,
- Güləndam Piri qızı Fərzəliyeva,
- Leylan Əhməd qizı Hüseynova,
- Nübar İsa qızı Hacıyeva,
- Narı İsa qızı Şıxəliyeva
qoçaq, bacarıqlı sağıcılar və süd emalçıları olmuşlar, Həmin müddətdə
- Məmmədrza Kalba Rza oğlu Rzayev,
- Eyvaz Xudayar oğlu Həsərıov,
- Məhəmməd Usubalı oğlu Hüseynov,
- Maşa Qulamhüseyn Əli oğlu Əliyev,
- Maşa Musa Kazım oğlu Əzimov
təcrübəli, səriştəli əkinçilər;
- Məşədi Əsəd Molla Kərəm oğlu Əsədov,
- Hüseynalı Molla Kərəm oğlu Əsədov,
- Səxavət Hüseynalı oğlu Əsədov,
- Həsən Məhərrəm oğlu Əliyev,
- Hacı İbrahim Quların oğlu Zeynalov,
- Əlabbas Zeynal oğlu Abdullayev,
- Aydın Əsgər oğlu Həsənov
və başqaları peşəkar mexanizatoriar və sürücülər
- Kəlbə Əziz Nağı oğiu Nağıyev,
- Əhməd Qurbanalı oğlu Bədəlov,
- Əli Quiamalı oğlu Tahirov,
- Nağı Hümbət oğlu Hümbətov
bacarıqlı, usta biçinçilər,
Əsəd Səyyad oğiu İbadov,
Baba Babaxan oğlu Zalov,
Şəkər Məhəmməd oğlu Muxtarov,
Fərhad Kəlbə Ələkbər oğlu Mirzəyev,
Şahverdi Kəlbə Fərzəii oğlu Səfərov,
Əli Məhərrəm oğlu Əliyev,
Səfər Abbasəli oğlu İsmayılov,
Hüseyn Əli oğlu Mehbalıyev işgüzar, bacarıqlı bağbanlar,
Hüseynalı Əlmərdan oğlu Mərdanov,
- Abdulla Maşa Sadıq oğlu Vəliyev,
- Həbib Qasım oğlu Murtuzov,
- Qafar Şahverdi oğlu Səfərov,
- Qənbər Bəyalı oğlu Quliyev,
- Əlihüseyn Bəyalı oğlu Quliyev
səriştəli və təcrübəli arıçılar,
- Hilalə Kazım qızı Aslanova,
- Pullu Alı qızı Zalova,
- Məsmə Kalba Nağı qızı Cəbiyeva,
- Hürübanı Məhəmməd qızı Əliyeva,
- Kərbəlayı İmmihanı Mir Məşkur qızı Həsənova,
- Anaxanım Müzəffər qızı Hüseynova
tanınmış baramaçılar,
- Səfər Tarverdi oğlu Səfərov,
- Kərbəlayı Qasım Məsum oğlu Səfərov,
- İbrahim Əbil oğlu Fətəliyev,
- Aslan Hacı oğlu Fətəliyev,
- Bəhmən Əkbər oğlu Səfərov,
- Sürəyya Yunus qızı Fətəliyeva,
- Əmrah Məhərrəm oğlu Rzayev,
- Rəcəb Hüseyn oğlıı Zalov
peşəkar aqronomiar, baytarlar və zootexniklər olmuşlar.
- Adil Məhəmməd oğlu Hümbətov,
- Əsgər Ələkbər oğlu Əsgərov
kolxozun bağlarına və tərəvəz sahələrinə qoruqçuluqda ad qazanmışdılar.
- Hüseyn Maşa Musa oğlu Şıxəliyev,
- Qulu Məmmədkərim oğlu Quliyev,
- Kərim Məcnun oğlu Kərimov,
- Məmməd Əbil oğlu Fətəliyev,
- Hüseyn Müseyib oğlu Məhərrəmov,
- Məşədi Mürvət Abasqulu oğlu Alquliyev,
- Əbil Məsmud oğlu Fətəliyev
kolxozun bir çox təsərrüfat sahələrində işgüzarlıqları ilə seçilmişlər.
Kənd əhalisinin böyük bir qismi savadsız olan vaxtlarda Biləv məktəbini bitirən yeniyetmələrdən
- Mirhüseyn Mir Məşkur oğlu,
- Məşədi Məmməd Kalbamusarza oğlu Rzayev,
- Süleyman Ağakişi oğlu Əhmədov,
- Məmməd Heydər oğlu Mehbalıyev,
- Mir Möhsün Həsənov (Hacı Mir Möhsün ağa),
- Səlim Məmiş oğlu Zalov,
- Məşdi Əkbər oğlu Səfərov
1930-cu illərin axırlarında-1940-cı illərin əvvəllərində Ordubadda pedaqoji texnikomu və 1940-cı illərin axırlarında Naxçıvanda Müəllimlər İnstitutunu oxuyub bitirərək ilk biləvli pedaqoji ixtisas təhsilli müəllimlər olmuşlar. Onlar kənd uşaqlarına bilik öyrətməklə yanaşı, həm də о dövr üçün ilk biləvli ziyalılar olaraq kənd əhalisini maarifləndirmişlər.
Keçən yüzilliyin qırxıncı-əllinci illərində biləvii rnüəllimlərdən:
- Mir hüseyrı Mir Məşkur oğlunun,
- Məşədi Məmməd Kalba Musarza oğlu Rzayevin,
- Məmməd Heydər oğlu Mehbalıyevin
təşəbbüsü və fəal iştirakı ilə Biləvdə teatr truppası yaradılmış- dır və kənd klubunda tamaşalargöstərilmişdir. C.Cabbarlının (Solğun çiçəklər və s.), S.Vurğunun (Vaqif və s.), S.Rüstəmin (Qaçaq Nəbi), Z.Xəlilin (Qatır Məmməd) və başqa yazıçıiarın pyesləri oynanılırdı. Bu tamaşalarda kişi rolunu Biləv kənd məktəbinin о zamankı müəilimləri, qadın rollarını isə
- Məşədi Minarə Məmmədhüseyn qızı,
- Müsəvvər Molla Kərəm qızı oynayırdılar.
Mir Hüseyn Mir Məşkur oğlunun direktor olduğu 1955- 1973-cü illərdə Biləv kənd məktəbində ciddi intizam yaradılmış, təlim-tərbiyə yüksək səviyyəyə qaldırılmış, şagirdlərin bilik səviyyəsi çox yüksəldilmişdir. Bundan başqa dövlətdərı vəsait ayrılmadan məktəb kollektivi və kənd camaatı tərəfindən çoxsaylı sinif otaqları tikilib əlavə olunmaqla bu tədris ocağı böyüdülmüş və 7-illik məktəbdən orta məktəbə çevrilmişdir. Direktor Mir Müseyrı Mir Məşkur oğlu isə «SSRİ maarif əlaçısı» və «Azərbaycan SSR maarif xadimi» adlarına layiq görülmüşdür.
Zəfər Əmir oğlu Heydərovun direktor olduğu 1973-1991-ci illərdə isə yüksək səviyyəli intizamı və təlim-tərbiyə işləri ilə Biləv kənd orta məktəbi Azərbaycan Respublikası səviyyəsində nümunəvi məktəbə çevrilmişdir. Direktor Zəfər Heydərov da «Azərbaycan SSR maarif xadimi», «SSRİ maarif əlaçısı» döş nişanları ilə təltif edilmiş və ona «Naxçsvan MSSR əməkdar müəllimi» fəxri adı verilmişdir.
|
Beləliklə XX əsrin 2-ci yarısında Biləv məktəbinin adları çəkilən direktorları və təcrübəli müəllimləri: |
|
|
1. |
Mirzə Məmmədrza oğlu Rzayev (Hacı Mirzə), |
|
2. |
Salman Yusif oğlu Nəsirov, |
|
3. |
İsmayıl Əsgər oğlu Əsgərov, |
|
4. |
Elman Məmməd oğlu Mehbalıyev, |
|
5. |
Nasir Eyvaz oğlu Həsənov, |
|
6. |
Yavər Kərbəlayi Qasım oğlu Səfərov, |
|
7. |
Həmzə Məmmədrza oğlu Rzayev, (Kərbəlayı Həmzə) |
|
8. |
Məhəmmədəli Abasqulu oğlu Ələsgərov, |
|
9. |
Rafiq Şahverdi oğlu Səfərov, |
|
10.Qurban Əli oğlu Əmirov, |
|
11.Həmzə Piri oğlu Aslanov,
12.Şəhrud Murtuz oğlu Murtuzov, (Məşədi Şəhrud)
13.Laçın Eyvaz qızı Həsənova,
14.Həsən Fətullah oğlu Alməmmədov,
15.Qara Hacı oğlu Quliyev,
16.Maral Mərnməd qızı Quliyeva,
17.Yasin Həbib oğlu Murtuzov, (Hacı Yasin)
18.Cahad Məhərrəm oğlu Hüseynov
və bir çox başqaları yüzlərlə biləvli və behrudlu gəncin sonralar keçmiş SSRİ-nin müxtəlif ali məktəblərini oxuyub bitirərək, yaxşı mütəxəssislər olmasına böyük əmək sərf etmişlər. Həmçinin qonşu Aza, Gilançay, Behrud və Parağa kəndlərindəki orta məktəblərdə dərs deyən biləvli müəllimlərdən
- Fərrux Rəqayıl oğlu Cəbiyev,
- Salman Əbil oğlu Fətəiiyev,
- Rza Xalıqverdi oğlu Rzayev,
- Zabi! Alcəfər oğlu Zalov (Məşədi Zabil),
- Rövşən Məhəmmədəli oğlu Fərzəliyev,
- Əlihüseyn Məzəddin oğlu Zeynalov,
- Vaqif Rza oğlu Rzayev,
- Telman Əsgəroğlu Həsənov,
- Ramiz Səfər oğlu Səfərov,
- Dilavər Məmiş oğlu Zalov,
- Şahbaz Şıxalı oğlu Şıxalıyev
və başqaları həmin kəndlərdə yaşayan çoxsaylı gənclərin sonradan ali təhsilli mütəxəssislər olaraq əmək fəaliyyətinə başlamasında müəyyən rol oynamışlar.
XX əsrin 2-ci yarısında müəllimlərlə və başqa yüksək ixtisaslı ali təhsillilərlə bərabər
- Məşədi Əsəd Molla Kərəm oğlu Əsədov,
- Xalıqverdi Rza oğlu Rzayev,
- Əli Məhərrərrı oğlu Əliyev,
- Rəqayıl Əbdüləli oğlu Cəbiyev
kəndin diplomsuz ziyalıları olaraq, Biləvdə mədəniyyət, tərəqqi, yenilik, demokratiya tərəfdarı rolunda çıxış etmişlər.
- Sevil Hüseyn qızı Əliyeva,
- Maral Məmməd qızı Quliyeva,
- Laçın Eyvaz qızı Həsənova,
- Sevda Süleyman qızı Şıxəliyeva,
- Telli Mirzə qızı Murtuzova,
- Təranə Səlim qızı Zalova,
- Dilarə Nəriman qızı Quliyeva
XX əsrin yetmişinci-səksəninci illərində ilk biləvli müəllimələr olmuşlar.
İbad Səyyad oblu İbadov Biləv kənd mağazasında həm müdir, həm də satıcı işləyərək, ticarət sahəsində əldə etdiyi əmək nailiyyətlərinə görə SSRİ-nin «Qırmızı əmək bayrağı» ordeni ilə təltif edilmişdir.
SSRİ dövründə çoxsaylı biləvli də başqa yerlərdə yaşayaraq və çalışaraq müxtəlif illərdə və xalq təsərrüfatının müxtəlif sahələrində diqqətəlayiq nailiyyətlər əldə etmişlər.
Hüseyn Məmməd oğlu İbrahimov Azərbaycan SSR-in tanınmış dövlət xadimlərindən biri olmuşdur. O, 1906-cı ildə Biləvdə İbanuşağı nəslindən olan Məmmədin ailəsində dünyaya gəlmişdir. Bu ailə yoxsul idi və H.İbrahimovun uşaqlıq illəri olduqca ağır, məşəqqətli və ehtiyac içərisində keçmişdir. H.İbrahimov ilk təhsilini Biləvdəki «Uşqolda» (1918-ci ilədək) almışdır. Valideynləri vəba xəstəliyindən vəfat etdikdən sonra balaca Hüseyn bir müddət Biləvdə nisbətən imkanlı ailələrin himayəsi altında yaşamışdır. Ancaq о dövrdə, Biləvdə vəziy- yət çox ağır idi. Biləvlilər qaçqınlıq həyatından sonra erməni- lərin qarət edərək uçurub yandırdığı boş evlərini yavaş-yavaş yenidən bərpa edirdilər. Odur ki, Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra azyaşlı Hüseyn Ordubad şəhərində açılan «Uşaq evinə» verilmişdir. O, burada təhsilini də davam etdirmişdir. Hələ «Uşaq evində» olarkən H.İbrahimov 1921-ci ildə komsomol sıralarına daxil olmuşdur. Sonralar o, Naxçıvanda açılan pedaqoji texnikomda «fəhlə fakültəsində» oxumuşdur. 1928- ci ildə texnikomu bitirdikdən sonra о Ordubadda müəllim və məktəb direktoru vəzifələrində çalışmışdır.
1929-cu ildə Kommunist Partiyası sıralarına daxil olmuş Hüseyn Məmməd oğlu İbrahimovu az sonra Ordubadda raykomun birinci katibi seçmişlər. Çox keçmədən onu Naxçıvan Vilayət Partiya Komitəsində məsul vəzifəyə irəli çəkmişlər.
1937-ci ildə SSRİ Ali Sovetinə seçkilər zamanı H.İbrahimov Naxçıvan Vilayət Seçki komissiyasına sədr seçilmişdir. О zaman belə seçki komissiyalarına sədr ən ta- nınmış ictimai xadim və rəhbər işçilərdən seçilirdi. İlk dəfə SSRİ Ali Sovetinə Naxçıvan vilayətindən Üzeyir Hacıbəyli, Əziz Əliyev və Ağa Neymətulla seçilmişlər. Aydın Kazım- zadə qaynatası Hüseyn İbrahimovdan eşitmişdir ki, 1937-ci ildə SSRİ Ali Sovetinə deputatlığa namizədlərin sırasında onun da (Hüseyn İbrahimovun) adı olmuşdur. Lakin Ordu- baddan bir nəfər Mərkəzi Komitəyə yazır ki, onun arvadının Türkiyədə qohumu vardır. О zaman Azərbaycarı KP MK-nin birinci katibi olan M.C.Bağırov bu danosu telefon vasitəsi iiə H.İ.İbrahimova çatdırır və deyir ki, «indi bunu yoxlama- ğa vaxt yoxdur, ona görə də sənirı yerinə Ağa Neymətullanın seçilməsini özün təşkil etməlisən, sənin barəndə bizim fikrimiz vardır». Həqiqətən Ali Sovetə seçkilər qurtardıqdan sonra Hüseyn İbrahimovu Azərbaycarı SSR Ali Sovetinin qərarı ilə Azərbaycan SSR Kommunal Təsərrüfatı naziri (komissarı) vəzifəsinə təyin edirlər. Nazir vəzifəsində çalışdığı 1938-194 -ci illərdə H.İbrahimov Azərbaycan SSR Ali Sovetinin iclaslarında məruzələr və çıxışlar etmiş, «Kommunist» və başqa qəzetlərdə məqalələr çap etdirmişdir.
Böyük Vətən müharibəsi iilərində Hüseyrı İbrahimov orduda siyasi işçi olmuş, Krım cəbhəsində qolundan və qıçından yaralanaraq Batuma, hərbi hospitala göndərilmişdir. Sonra podpolkovnik H.İbrahimov hərbi orqanlarda çalışmış, gənclərin vətənpərvərlik ruhunda tərbiyəsi ilə məşğul olmuş, Bakının bir sıra rayonlarını ( о vaxtki Dzerjinski, Oktyabr, Caparidze) hərbi komissarı vəzifəsində işləmişdir. H.İbrahimov 1970-ci iidə Bakıda vəfat etmişdir. Məzarı Köhnə qəbiristanlıqdadır.
Hüseyn Məmməd oğlu İbrahimov SSRİ-nin «Qızıl ulduz» ordeni və başqa orden və medalları ilə təltif olunmuşdur. Xalq tərəfindən kifayət qədər tanınan H.İbrahimov Azərbaycan Kommunist Partiyasının XIII, XIV, XV və XVI qurultaylarına nümayəndə, ikinci çağırış respublika Ali Sovetinə Göyçay rayonunun Qaraməryəm dairəsindən deputat, SSRİ və Azərbaycan SSR həmkarlar ittifaqları qurultaylarına nümayəndə seçilmişdir. 1930-1941 -ci illərdə Azərbaycan KP Mərkəzi Komitəsinin üzvü olmuşdur.
H.İbrahimovun müxtəlif yığıncaqlarda, iclaslarda, qurul- taylarda etdiyi məruzələr, çıxışlar respublikanın о zamankı əsas qəzetləri sayılan «Kommunist» və «Bakinskiy raboçiy» (Bakı fəhləsi) qəzetlərinin 15 iyul 1939-cu il, 16 iyul 1939-cu il, 21 dekabr 1939-cu il, 21 may 1939-cu il, 17 iyul 1940-cı il və s. tarixli saylarında çap edilmişdir. Onun haqqında məlumatlar və materiallar isə adları çəkilən qəzetlərin onlarla nömrələrində və eləcə də «Şərq qapısı», «Bakı», «Baku», «Gənc işçi», «Za neft», «Ədəbiyyat və incəsənət» və s. qəzetlərin müxtəlif saylarında dərc olunmuşdur.
H.İbrahimovun Üzeyir Hacıbəyli ilə, Səməd Vurğunla, Əziz Əliyevlə, Mir Cəfər Bağırovla və başqa görkəmli şəxslərlə yaxın tanışlığı olmuşdur. Hələ Naxçıvanda yaşayarkən Üzeyir bəy öz xanımı ilə birlikdə onun evində qonaq olmuşdur. H.İbrahimov Səməd Vurğunla birlikdə 1940-cı ilin payızında Azərbaycanın Qazax və Ermənistanın İcevan rayonlarında ezamiyyətdə olmuşdur. Onların qoşa fotoşəkli qəzetlərdə verilmişdir. Əziz Əliyev (Heydər Əliyevin qaynatası) yarası tam sağalmamış hərbi hospitaldan çıxan H.İbrahimovu gördükdə ona belə vəziyyətdə yenidən cəbhəyə getməməyi və bir neçə gün gözləməyi məsləhət görmüş və onun barəsində Mir Cəfər Bağırovla danışmışdır (M.C.Bağırov о zaman Azərbaycan KP MK-nin birinci katibi idi). H.İbrahimovu yaxşı tanıyan M.C.Bağırov da onu Bakıda hərbi orqanlarda işə təyin etmişdir.
Hüseyn İbrahimov hələ Ordubadda işlərkən Vətən xanım Nəriman qızı ilə ailə qurmuşdu. Vətən xanım əslən Dərələyəz mahalından idi. Onların ailəsi 1918-ci ildə erməni quldurların vəhşiliyindən qurtulmaq üçün qaçıb Naxçıvan vilayətinə pənah gətirmişdi. Sonra valideynlərini itirən azyaşlı Vətən «Uşaq evində» yaşamışdı. Hüseyn İbrahimovla Vətən xanımın qızı Tamilla xanım Azərbaycan Dövlət Universitetini bitirərək «Üzeyir Hacıbəyovun təlim və tərbiyə haqqında fikirləri» mövzusunda dissertasiya yazmışdır. Onların oğlu Bəhruz İbrahimov və nəvələri Hüseyn, Arzu və Mətin Bakıda yaşayırlar. H.lbrahimovun nəticələri Bənurə və Lalə Azəroğlular İngiltərənin Edenburq və İstanbulun Yeddi təpə universitetlərində çalışırlar. Görkəmli alim, kimya elmləri doktoru Aydırı Kazımzadə Hüseyn İbrahimovun kürəkənidir.
Həmid Piri oğlu Aslanov (Aslanlı) geologiya-mineralogiya elmləri üzrə dissertasiya yazıb müdafiə edərək, biləvlilər içərisində ilk dəfə alimlik dərəcəsi almışdır. Sonra o, 1972- 1990-cı illərdə keçmiş SSRİ-nin Mərkəzi elmi-tədqiqat əlvan və nəcib metalların geoloji-kəşfiyyatı institutunun baş elmi işçisi, laboratoriya müdiri olaraq, Azərbaycan, Ermənistan, Rusiya (cənubi Ural), Qazaxstan, Özbəkistan və Qırğızıstan ərazilərində geoloji tədqiqatlar aparan müxtəlif elmi-tədqiqat dəstələrinə, partiyalanna və ekspedisiyalarına rəhbərlik etmişdir. Əmək fəaliyyətinə görə o, «Yerin təkinin kəşfiyyatı əlaçısı» adına layiq görülmüşdür.
Hacı Yavər Hacı Şıxaiı oğlu Şıxəliyev Naxçıvan MSSR- nin Vərəm əleyhinə dispanserində əvvəlcə həkim və sonra baş həkim vəzifələrində çalışaraq, əhalinin sağlamlığının keşiyində durmuşdur. Bununla bərabər o, 1984-cü ildə «Dağlıq kənd rayonlan şəraitində vərəmin aşkar edilməsi və müalicəsi» mövzusunda dissertasiya yazıb Moskvada müdafiə edərək tibb elmləri namizədi olmuşdur.
İsmayıl Məşədi Alcəfər oğlu İsmayılov yeniyetmə yaşlarından başlayaraq, kənd təsərrüfatı sahələrində, о cümlədən Biiəvdəki kolxozda işiəmiş, təcrübə qazanmış və ixtisaslaşmışdır. Sonra o, uzun ınüddət Quba rayonunun müxtəlif təsərrüfatlannda rəhbər vəzifələrdə işiəyərək təcrübəli və səriştəli kənd təsərrüfatı işçisi kimi tanınmışdır. Onun 25 ildən artıq direktor müavini və direktor işlədiyi «SSRİ- nin 50 illiyi adına» meyvəçilik sovxozu о vaxtlar respubiikada şöhrət qazanmış qabaqcıl təsərrüfatlardan biri oimuşdur.
Əli Əbil oğlu Fətəliyev Parağaçay dağ-mədən idarəsində mühəndis-geoloq, dağqazma sexi rəisi və 1980-1993- cü illərdə direktor vəzifələrində çalışmışdir. Məhz onun təşəbbüsü və təşkilatçılığı sayəsində dərinlikdə yatan filiz kütlələri istismara cəlb olunaraq, mədənin işlənməsi müddəti xeyli uzadılmışdır.
Zakir Həsən oğlu İbrahimov uzun müddət Bakıda nəhəng birzavodun - Bakı Körpü-Tunei dəmir-beton konstruksiyaları zavodunun baş texnoloqu və sonra uzun müddət həmin zavodun direktoru vəzifələrində işləmişdir.
Səmərəli işi ilə o, Azərbaycan Respublikası Tikinti sənayesinin inkişafına əhəmiyyətli dərəcədə köməklik göstərmişdir.
Asif Əhməd oğlu Məmmədov uzun müddət Naxçıvan MSSR avtomobil nəqliyyatı müəssisəsində baş mühəndis işləmişdir.
Hacı Səftər Əmir oğlu Heydərov Parağaçay Dağ-mədən idarəsinin filizsaflaşdırma fabrikində fəhlə, növbə rəisi, laboratoriya rəisi, texrıiki nəzarət şöbəsi rəisi işləmiş, sonra həmin idarə üzrə həmkarlar təşkilatı sədri və partiya təşkilatı katibi seçilmişdir (söhbət SSRİ-dəki yeganə və rəhbər Kommunist partiyasından gedir). Sonra o, Naxçıvanda pivə zavodunun direktoru, Naxçıvan Vilayət partiya komitəsində şöbə müdiri və Naxçıvan MSSR kommunal təsərrüfatı naziri işləmişdir. Bu müddətdə S.Heydərov dəfələrlə Naxçıvan MSSR Ali Sovetinə deputat və Azərbaycan KP Naxçıvan Vilayət partiya komitəsinə üzv və onun konfranslarına nümayəndə seçilmişdir. «Şərəf nişanı» ordeni və medallarla təltif olunmuş, «Fəxri fərman»lar almışdır.
Aslan Hacı oğlu Fətəliyev Ordubadda raykomda məsul işçi, rayonun müxtəlif sovxozlarında direktor, Parağaçayda qəsəbə soveti sədri işləmişdir.
Məşədi Zakir Şahmərdan oğlu Nəsirov SSRİ Ali Sovetinə deputat seçilmişdir və əmək fəaliyyətinə görə «Şərəf nişanı» və ictimai fəaiiyyətinə örə «Xalqlar dostluğu» ordenləri ilə təltif olunmuşdur. Böyük dramaturqumuz Hüseyn Cavidin qərib məzarını uzaq Sibirdən Azərbaycana - Naxçıvan şəhərinə gətirən üç azərbaycanlıdan biri də Məşədi Zakir Nəsirov olmuşdur.
Rəqayıl Əbdüləli oğlu Cəbiyev Parağaçay Dağ-filiz mədənində laboratoriya rəisi, Texniki nəzarət şöbəsi rəisi, filiz saflaşdırma fabrikinin rəisi vəzifələrində çalışmışdır. O, istedadlı mühəndis biliyi və işgüzar rəhbər bacarığı tələb edən bu vəzifələrin öhdəsindən layiqincə gələrək, böyük bir dağ-mədən idarəsinin tanınmış rəhbər işçilərindən biri olmuşdur.
Məşədi Fətullah Cəfərqulu oğlu Alməmmədov Parağaçay mədənində Mexaniki sexin rəisi, sonralar isə Parağaçay qəsəbəsində və Biləv kəndində Sovet sədri işləmişdir.
Rafayıl Əbdüləli oğlu Cəbiyev Parağaçay dağ-mədən idarəsinin ən çətin, ən ağrılı sahəsi olan Texniki təchizat şöbəsirıə rəislik edərək filiz mədənini olduqca çoxsaylı və müxtəlif çeşidli avadanlıqlaria vaxtlı vaxtırıda təmin etmişdir.
Məhəmmədəli Azad oğlu Fərzəliyev uzun müddət Naxçıvan Geoloji-kəşfiyyatekspedisiyasında baş buruq qazma ustası vəzifəsində çalışmışdır. Bu çətin işdə o, zəhmətkeşliyi, fədakarlığı, bacarığı və tələbkarlığı ilə ad qazanmışdı.1960-cı illərin əvvəilərində о zamankı Azərbaycan Geologiya İdarəsinin rəisi M.Mustafabəyli Məhəmmədəli Fərzəliyevi bacarıqlı və səriştəli buruqqazma ustası kimi Balakən rayonunda və respublikanın başqa yerlərində aparılan buruqqazma işlərinə cəlb etmək istəmişdi və ona Bakıda ev verəcəyini də vəd etmişdi. Məhəmmədəli isə razı olmamışdı.
Telman Əsəd oğlu Ibadov Ordubad rayon xəstəxanasında işləyərək həkim vəzifəsindən baş həkim vəzifəsinədək yüksəlmişdir və rayon əhalisinin sağlamlığını qorumaqla rəğbət qazanmışdır.
Rüstəm Sərvər oğlu Məmmədov uzun müddət Sumqayıt şəhər Kommunal Təsərrüfatı istehsalat birliyinin baş mühəndisi işləmişdir.
Hüseynalı Dadaş oğlu Alməmmədov Parağaçay filiz mədəninin mexaniki sexində işləyərək mahir tornaçı (tokar) kimi tanınmışdı. Odur ki, tornaçıya ehtiyacı olan Naxçıvan geoloji-kəşfiyyat ekspedisiyası Hüseynalı Alməmmədovu işə dəvət etdi və onu əvəzolunmaz bir işçi kimi işdə saxladı.
Müslüm Molla Gülmalı oğlu Mehbalıyev də Parağaçay mədəninin avtoqarajında mühərrikçi (motorist) işləyirdi və çox yaxşı mühərrik yığan kimi ad qazanmışdı. Müslüm Mehbalıyevi də Naxçıvan şəhərində mühərrik yığma sahəsində işə dəvət edib apardılar.
Hüseynalı Maşa Qulamhüseyn oğlu Məhərrəmov Rusiyanın Arxangelsk vilayətində Milis (polis) məktəbini bitirərək fəaliyyətə başlamış və sıravi milis nəfərindən milis mayorunadək yüksəlmişdir.
1950-ci iilərin əvvəllərində Naxçıvan Tibb texnikomunu bitirən biləvlilər:
1 .İbrahim Tağı oğlu Salmanov Naxçıvan şəhərində,
2.Məhərrəm Müzəffər oğlu Şıxəliyev Ordubad şəhərində və Parağaçay qəsəbəsində,
3.Abasqulu Məhəmmədəli oğlu Ələsgərov Culfa rayonunun Gal, Şurut və Ordubad rayonunun Biləv kəndində feldşer işləyərək, insanların sağlamlığını qorumuşlar və onların hörmətini qazanmışlar.
Famil Alqulıı oğlu Quliyev «Bakinskiy raboçiy» qəzetinin Naxçıvan vilayəti üzrə müxbiri işləmişdir.
Ağamməd Hüseyn oğlu Zalov Qaradağ sement zavodunun texnoloqu və sex rəisi işləməkiə həmin zavodun rəhbər işçilərindən biri olmuşdur.
Nadir Ramazan oğlu Mehbalıyev Bist kənd xəstəxanasında həkim, baş həkim, Naxçıvan şəhər xəstəxanasında həkim-kardioloq və Naxçıvan MSSR Səhiyyə nazirüyində şöbə müdiri işləyərək əhaliyə xidmət etmişdir.
Biləvü gənc həkimiər:
- İlqar İlyas oğlu Rzayev,
- Ənvər Hacı Şixalı oğlu Şıxahyev,
- Ədalət İbrahim oğlu Salmanov,
- Mir Məşkur Mir Hüseyn oğ!u Seyidov
Naxçıvan və Bakı şəhərlərinin müxtəlif xəstəxanalarında işə başlayaraq təcrübə qazanmışlar və səylə çalışaraq bacarıqlı, səriştəli, püxtələşmiş həkimiər olmuşlar. Biləvli gənc mühəndislər:
- Rüstəm Sərvər oğlu Məmmədov,
- Elman Əbil oğlu Fətəliyev,
- Xaqani Həsən oğlu İbrahimov,
- Məsum Qasım oğlu Məsumov,
- Şəkur Mir Möhsün oğlu Seyidov,
- Əkrəm Rəqayıl oğlu Cəbiyev,
- Eynulla Qüdrət oğlu Alquluyev,
- Azər Rafayıl oğlu Cəbiyev,
- Seyran İbrahim oğlu Zeynalov
müxtəüf yerlərdə və müxtəlif sahələrdə fədakarlıqla çalışaraq yüksək səviyyəli mühəndislər kimi tanınmışlar. Biləvli iqtisadçılar:
- Xalıqverdi Tarverdi oğlu Səfərov,
- Fəxrəddin Mirzə oğlu Səfərov təcrübəli, səriştəli mütəxəssislər kimi tanınmışlar.
- Nazim Eyvaz oğlu Həsənov,
- Cəfər Əli oğiu Vəliyev
ali təhsillərini başa vurduqdan sonra müxtəiif elmi-tədqiqat institutlarında çalışaraq fizika-riyaziyyat elmləri üzrə dissertasiya yazıb müdafiə etmişlər və alimlik dərəcəsi almışlar. SSRİ dövründə biləvlilər idmanda da uğurlar əldə etmişlər.
Yahya Qurban oğlu Novruzov ilk biləvli SSRİ idman ustası, güləş üzrə SSRİ birinciliklərinin mükafatçısı və Azərbaycan çempionu olmuşdur. Onun qardaşları:
- Əsgərxən Qurban oğlu Novruzov,
- Həbibi Qurban oğlu Novruzov
da idmançı olmuşlar. Onlar müxtəlif vaxtlarda SSRİ idman ustaları, güləş üzrə SSRİ birinciliyinin, SSRİ kuboklarının və ümumittifaq turnirlərinin mükafatçılan və Azərbaycan çempionları olmuşlar.
Seyfəddin Mirzə oğlu Səfərov Baykal-Amur magistra- lının (ВАМ) tikintisində olduqca fəal iştirak edərək, zərbəçi komsomolçu-gənclər briqadasına başçılıq etmişdir. О vaxt SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini işləyən Heydər Əliyev şəxsən onunla görüşmüş və ona öz təşəkkürünü bil- dirmişdir.
Onun barəsində о dövrün qəzetlərində də geniş yazılar verilmişdir.
- Əsgər Kəlbə Əli oğlıı Həsənov,
- Əli Qurban oğlu Əmirov
Uzun muıddət Parağaçay mədəninin fiüzsaflaşdırma fabrikində növbə rəisi işləyərək, molibden filizinin zənginləşdiriiməsi üzrə ixtisaslaşdırılmış kadrlar kimi tanınmışlar
1. Alqulu Bəyalı oğlu Quliyev,
2. Kərim Xanəli oğlu Quliyev
Naxçıvan Geoloji - Kəşfiyyat ekspedisiyasında bacarlqlı buruqqazma ustası kimi ad qazanmışlar.
Zümrüd Məmməd qızı Aslanova ilk biləvli mühəndis qadın kimi,
Zemfira İbadova ilk biləvli həkim qadın kimi,
Sevil Hüseyin qızı Əliyeva ilk biləvli müəllimə kimi əmək fəaliyyətinə başlamışlar.
Kəmalə Zülfüqar qızı Həsənova 1980-cı illərin əvvəllərindən başlayaraq Naxçıvan Dövlət Universitetində çalışır.
Dilarə Nəriman qızı Quliyeva xeyli müddət «Бакиниский рабочий» qəzetinin müxbiri işləmişdir.
- Tarix:2015-05-26